معرفی کتاب
تهیه وتنظیم : حکیمه احمدی زاده
دانشجوی دکتری تاریخ قبل از اسلام
کتاب راهنمای زبان فارسی باستان (دستور زبان ، گزیده متون ، واژه نامه )
اثر دکتر چنگیز مولایی تحقیق و پژوهشی در باب زبان فارسی باستان می باشد که در سال ۱۳۹۸ توسط انتشارات آوای خاور در سه بخش و در ۲۳۶ صفحه منتشر شده است .آثاری که از زبان فارسی باستان بر جای مانده ، کتیبه های پادشاهان هخامنشی است که گران بها ترین بخش از میراث ملی ما را تشکیل می دهد که این گنجینه پر ارزش علیرغم اهمیت فوق العاده ای که ، هم از لحاظ زبان شناسی و هم از منظر تاریخی دارد ، در ایران چندان مورد توجه محققان قرار نگرفته و بجز اثر معدود و انگشت شمار ، کتابی مستقل در باره دستور زبان ، ادبیات ، بازخوانی و قرائت متون و شرح و گزارش آن و فرهنگ لغت و مقولات مهم دیگر ، به زبان فارسی نوشته نشده است که کتاب حاضر ، راهنمای زبان فارسی باستان ، در پی حصول این مقصود و تحقق بخشی از اهداف کلان مذکور تالیف شده و در تدوین مطالب آن ، ضمن رعایت کامل جنبه تخصصی امر ، کوششی آگاهانه به کار رفته است تا نوآموزان را نیز به کار آید و مقدمات لازم را برای آموزش این زبان در اختیار آنان قرار دهد .در مقدمه کتاب به تفصیل درباره زبان فارسی باستان و آثار برجای مانده از آن ، منشا خط میخی فارسی باستان و تاریخ احتمالی اختراع آن ، الفبا و برخی از قواعد املایی خط مذکور و تاریخچه رمز گشایی از این خط گفتگو شده است.در بخش اول ، دستور زبان فارسی باستان مطابق اصول و روش متعارف زبان شناسی تاریخی -تطبیقی تالیف شده و ساخت های مختلف دستوری در هر موردی با ساخت های همسان و مشابه خود در زبان های اوستایی و سنسکریت مقایسه و در صورت لزوم صورت اصلی آنها در هندواروپایی ، ارائه شده است.در بخش دوم ، گزیده ای از متن های فارسی باستان، مشتمل بر متن کامل سه کتیبه از داریوش ، سه کتیبه از خشایار و یک کتیبه از خشایارشا و یک کتیبه از اردشیر دوم ، آمده است .در چاپ های اول و دوم این کتاب بخشی از ستون کتیبه داریوش در بیستون نیز آمده است اما در چاپ سوم کنار گذاشته شد و کتیبه بنای کاخ داریوش در شوش و کتیبه معروف به دیو خشایارشا جایگزین آن گردید.در بخش سوم کتاب ، شرح مختصری از همه لغات کتیبه های فارسی باستان ارائه شده بود که در ویراست جدید ترجیح داده شد که این بخش محدود به شرح واژه های شود که در متون برگزیده این دفتر به کار رفته اند . در این بخش ، در برابر هر مدخلی ، تعریف آن لغت آمده و ذیل مدخل صورت یا صورتهای صرفی ماده های فعل و اسم و صفت و ضمایر شخصی و اشاره و موصولی آمده و موارد استعمال آن در کتیبه ها ذکر شده است.
ایمیل مولف :
cmowlaee@yahoo.com.au
